Θρόμβωση & Εγκυμοσύνη

Οι γυναίκες που είναι έγκυες ή έχουν μόλις γεννήσει διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για θρόμβους αίματος.

Υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν θρόμβωση. Επιγραμματικά αναφέρουμε την ακινησία, τις χειρουργικές επεμβάσεις, τα τραύματα (π.χ. τροχαία ατυχήματα), τις κακοήθειες, τα μακρινά αεροπορικά ταξίδια, τα φάρμακα (ορμόνες ή αντισυλληπτικά) και τις θρομβοφιλίες. Μία σημαντική αιτία θρόμβωσης είναι και η εγκυμοσύνη.

Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης συμβαίνουν αλλαγές στον οργανισμό που προδιαθέτουν για θρόμβωση. Στην έγκυο, οι μηχανισμοί της πήξης του αίματος ενεργοποιούνται με τέτοιο τρόπο, ώστε το αίμα να πήζει ευκολότερα. Αυτό γίνεται για να μην κινδυνεύει η μητέρα και το έμβρυο από αιμορραγίες που συμβαίνουν κυρίως στον πλακούντα ή κατά τον τοκετό.

Εκτός από τις αλλαγές στη σύσταση του αίματος που συμβαίνουν στην εγκυμοσύνη, υπάρχει και άλλη αιτία που προκαλεί θρομβώσεις στις εγκυμονούσες. Επειδή οι φλέβες έχουν λεπτό τοίχωμα και είναι ευαίσθητες στην πίεση, μπορεί το έμβρυο που μεγαλώνει στη μήτρα να πιέσει μια φλέβα μέσα στην κοιλιά, να σταματήσει η ροή μέσα στην φλέβα και να πήξει το αίμα δημιουργώντας θρόμβωση στο αντίστοιχο πόδι.

Οι πιθανότητες θρόμβωσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι 6 με 10 φορές περισσότερες από ότι στην μη έγκυο γυναίκα και είναι περίπου ίδιες σε όλα τα τρίμηνα, αλλά αυξημένες (τριπλάσιες) στην περίοδο της λοχείας (τότε αυξάνει πολύ η πηκτικότητα για να σταματήσει η αιμορραγία από τη μήτρα). Έχει παρατηρηθεί ότι συνήθως η θρόμβωση λόγω συμπίεσης κάποιου αγγείου συμβαίνει στο αριστερό πόδι.

Σε ποσοστό έως 50% έχει βρεθεί ότι οι γυναίκες που παθαίνουν θρόμβωση στην εγκυμοσύνη έχουν κληρονομική θρομβοφιλία, μια διαταραχή που αυξάνει την τάση του αίματος να πήζει. Πρόκειται δηλαδή για μια προ-υπάρχουσα κατάσταση, όπου μία αιτία (όπως η εγκυμοσύνη), μπορεί να την «πυροδοτήσει» και να εξελιχθεί σε θρόμβωση.

Σε ό,τι αφορά την ίδια τη γυναίκα και την υγεία της, η πιο σοβαρή επιπλοκή μιας θρόμβωσης είναι η πνευμονική εμβολή, δηλαδή η περίπτωση όπου αποκολλώνται θρόμβοι από τις φλέβες στα πόδια και πηγαίνουν στον πνεύμονα, όπου σταματούν την κυκλοφορία μέσα στα πνευμονικά αγγεία με σοβαρές επιπτώσεις. Γι’ αυτό και η λέξη θρόμβωση τρομάζει. Όμως ο ενημερωμένος ασθενής μειώνει σε μεγάλο βαθμό την πιθανότητα να συμβεί φλεβική θρόμβωση ή αν αυτή συμβεί να την αναγνωρίσει εγκαίρως και να λάβει την κατάλληλη αγωγή.

Βιβλιογραφικές αναφορές:

1. Reducing the Risk of Venous Thromboembolism during Pregnancy and the Puerperium, Green-top Guideline No. 37a, April 2015.
2. Thromboembolic Disease in Pregnancy and the Puerperium: Acute Management, Green-top Guideline No. 37b, April 2015.
3. VTE, Thrombophilia, Antithrombotic Therapy, and Pregnancy, Antithrombotic Therapy and Prevention of Thrombosis, 9th ed: American College of Chest Physicians Evidence-Based Clinical Practice Guidelines Shannon M .Bates ,MDCM ; Ian A. Greer, MD, FCCP ; Saskia Middeldorp ,MD ,PhD ; David L. Veenstra ,PharmD ,PhD ; Anne-Marie Prabulos, MD ; and Per Olav Vandvik ,MD ,PhD, CHEST 2012; 141(2)(Suppl):e691S–e736S.
4. Venous Thromboembolism: Risk Assessment and Prophylaxis, The American College of Obstetricians and Gynecologists, ACOG Practice Bulletin No 123, 2011.